«Πέρα απ’ τον ίσκιο των κυπαρισσιών» στο Πέραμα.

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΓΟΝΕΩΝ

 Αγαπητοί γονείς, εκπαιδευτικοί, μαθητές, σας ευχαριστούμε που ανταποκριθήκατε στο κάλεσμα της Ένωσης Συλλόγων Γονέων με αφορμή τον εορτασμό της 28ης Οκτωβρίου.

Κάθε χρόνο τέτοιες μέρες γιορτάζουμε την πιο ηρωική στιγμή τούτου του λαού που αντιστάθηκε στο θηρίο του Φασισμού, την περίοδο της παντοδυναμίας του στην Ευρώπη. Η γιορτή της 28ης Οκτωβρίου δεν είναι παρέλαση, επέτειος και μνημόσυνο. Είναι η ιστορία του λαού μας γραμμένη με το αίμα του. Ο φασισμός εμφανίστηκε στη Γερμανία με ηγέτη τον Αδόλφο Χίτλερ. Το φαινόμενο του φασισμού εξαπλώθηκε και στην υπόλοιπη Ευρώπη.Στην Ιταλία του Μουσολίνι, στην Ισπανία του Φράνκο, αλλά και στην Ελλάδα που από το 1936 είχαμε το δικτάτορα Μεταξά.

Χρηματοδότες του Χίτλερ ήταν οι μεγαλύτεροι επιχειρηματίες της εποχής όπως οι Krupp Thiessen group, Stadard Oil, Ford, General Motors, Chrysler. Ο κατάλογος είναι μακρύς. Κανένας τους δεν τιμωρήθηκε μετά τον πόλεμο, τα αδικήματά τους παραγράφηκαν.

Όταν η Ιταλία κήρυξε τον πόλεμο στην Ελλάδα, ο ελληνικός λαός ήταν αυτός που βροντοφώναξε το ΟΧΙ. Το «όχι» του Μεταξά στους Ιταλούς είχε να κάνει με τα συμφέροντα της ελληνικής αστικής τάξης που τότε συνδεόταν με τη Βρετανία. Δεν είχε σχέση με το πραγματικό, ενθουσιώδες «ΟΧΙ» του ελληνικού λαού. Ο λαός πήρε την υπόθεση στα χέρια του, με στόχο να απαλλάξει την πατρίδα του από τους φασίστες και τους προδότες, Έλληνες και Γερμανούς και να ζήσει ελεύθερος, αφέντης στον τόπο του.

Το ΕΑΜ, και το ένοπλο τμήμα του, ο ΕΛΑΣ, καθώς και η οργάνωση της νεολαίας, η ΕΠΟΝ απελευθέρωσαν τη μισή Ελλάδα πολύ πριν φύγουν οι Γερμανοί. Με το τουφέκι τους στον ώμο, οργάνωναν την κοινωνία των αναγκών και των ονείρων τους. Αυτή που θα κατοχύρωνε το δικαίωμα στη δουλειά, στη μόρφωση, στον ελεύθερο χρόνο και θα απαγόρευε την ανεργία, την πείνα, τα ναρκωτικά. Μια κοινωνία που μαζί με τον ξένο κατακτητή θα έδιωχνε και τον ντόπιο εκμεταλλευτή.

Το ΕΑΜ εμπόδισε και τελικά κατάφερε να μην φύγει ούτε ένας Έλληνας για να πάει εργάτης στα εργοστάσια των ναζί. Το ΕΑΜ έσωσε το λαό από την πείνα.

Την ίδια ώρα όμως που ο ελληνικός λαός αγωνιζόταν για τη λευτεριά, κάποιοι το έβαζαν στα πόδια. Είναι οι επιχειρηματίες, οι βιομήχανοι, οι τραπεζίτες και τα κόμματά τους. Είναι αυτοί που τότε έπαιρναν το χρυσάφι της χώρας και έφευγαν για το Κάιρο. Ενώ άλλοι δε δίστασαν να συνεργαστούν με τους κατακτητές. Είναι οι δωσίλογοι, οι προδότες, οι ταγματασφαλίτες που ορκίζονταν υποταγή στους Γερμανούς και τους βοήθησαν να ολοκληρώσουν το έγκλημα εναντίον των Ελλήνων.

Την ίδια ώρα, οι λαοί όλης της Ευρώπης οργανώνουν την αντίσταση τους. Οι αντιφασίστες στην Ιταλία και την Γερμανία, οι παρτιζάνοι στην Ευρώπη, ο Κόκκινος Στρατός στη Σοβιετική Ένωση αντεπιτίθενται. Την 1η Μάη του 1945 ο Σοβιετικός στρατός παρελαύνει στο Βερολίνο και η κόκκινη σημαία υψώνεται στη Γερμανική Βουλή (Ράιχσταγκ). Αυτή η σημαία έσερνε μαζί της το τίμημα 20 εκατομμυρίων νεκρών σοβιετικών πολιτών. Ακολουθεί η νύχτα της 9ης Μάη, η συνθηκολόγηση άνευ όρων της Γερμανίας.

Ο ελληνικός λαός, και τότε και πάντα, αγωνίστηκε για να κατακτήσει το δίκιο του. Ο φασισμός ηττήθηκε στην Ελλάδα από την αντίσταση του ελληνικού λαού, και όχι από την «ενότητα και την ομοψυχία όλων των Ελλήνων». Ο φασισμός ηττήθηκε από τους ενωμένους εργάτες και αγρότες, τις νέες και τους νέους. Ο ελληνικός λαός γύρισε την πλάτη στους κατακτητές του και πάλεψε για ανεξαρτησία, για να είναι κύριος στον τόπο του!

Σήμερα όλοι μιλάνε για την οικονομική κρίση, που ευθύνεται για τους γονείς που χάνουν την δουλειά τους, για τους εργαζόμενους που δε μπορούν να ζήσουν με το μισθό που παίρνουν, για τα νοσοκομεία που κλείνουν, για τα σχολεία που δεν μπορούν να λειτουργήσουν. Η φτώχεια και οι ανισότητες γιγαντώνονται και όπως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις κάνει την εμφάνιση του ο φασισμός.

Οι πραγματικοί υπεύθυνοι για την κρίση, οι οικονομικά ισχυροί, αναζητούν τα εύκολα θύματα που σήμερα είναι οι πρόσφυγες και οι μετανάστες. Άνθρωποι που έρχονται κατατρεγμένοι και ταλαίπωροι από τις πιο φτωχές χώρες του κόσμου, για να γλιτώσουν από την πείνα και τον πόλεμο που οι οικονομικά ισχυροί προκαλούν.

Γι’ αυτούς τα νεοναζιστικά κόμματα έρχονται ως μάνα εξ ουρανού, λειτουργούν ως ανάχωμα, εμπόδιο απέναντι σε όσους αμφισβητούν την οικονομική, αλλά και πολιτική εξουσία τους και προσπαθούν να οργανώσουν την αντίσταση του λαού.

 Αποδεικνύεται πως ο φασισμός είναι γέννημα, αλλά και αποκούμπι της  εκάστοτε εξουσίας, είναι το μακρύ χέρι του συστήματος.

Οι σημερινοί φασίστες-δολοφόνοι της Χρυσής Αυγής, οι νοσταλγοί του Χίτλερ είναι οι φυσικοί και πολιτικοί απόγονοι των Ελλήνων συνεργατών των Ναζί, που μαζί αιματοκύλισαν τον ελληνικό λαό που αντιστεκόταν! Υπηρέτησαν το ναζιστικό τέρας με πλήρη συνείδηση, για τα πλούτη και την εξουσία. Ήταν οι ταγματασφαλίτες, οι γερμανοτσολιάδες, οι Χίτες που ορκίζονταν πίστη στον Χίτλερ. Συμμετείχαν με ζήλο σε όλες τις θηριωδίες κατά του άμαχου λαού, σε μαζικές σφαγές, σε βιασμούς, στο πλιάτσικο. Ήταν οι χαφιέδες στις γειτονιές, φορούσαν κουκούλες και κατέδιδαν τους αγωνιστές. Αυτά είναι τα πρότυπα των Χρυσαυγίτων!

Σήμερα, είναι με τη μεριά των εκμεταλλευτών και των καταπιεστών, για αυτό και έχουν εγκληματική δράση. Θέλουν να σπείρουν το ρατσιστικό δηλητήριο, το μίσος ανάμεσα στους λαούς, ενάντια στο εργατικό λαϊκό κίνημα. Διαπλέκονται με επιχειρηματικά συμφέροντα, με εγκληματικά κυκλώματα και τις δυνάμεις καταστολής.

Χτυπάνε και δολοφονούν Έλληνες και ξένους εργαζόμενους, νέους και νέες για να τρομοκρατήσουν. Αυτοί είναι οι δολοφόνοι του Παύλου Φύσσα.

Δεν έχουμε το δικαίωμα να ξεχάσουμε!

Έχουμε καθήκον να παλεύουμε ενάντια στο φασισμό, ενάντια στις σάπιες ιδέες και τα ιδανικά του!

Έχουμε καθήκον να παλεύουμε ενάντια σε κάθε μορφή εκμετάλλευσης και καταπίεσης!

 

Καλούμε όλους τους Συλλόγους γονέων, τους γονείς, τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές, να οργανώσουν τη δράση τους, να πάρουν τα μέτρα τους.

Οργανώνουμε συζητήσεις, εκδρομές σε ιστορικούς τόπους και πολύμορφες εκδηλώσεις (θέατρο, προβολές, εκθέσεις φωτογραφίας) καθ’ όλη τη σχολική χρονιά, με πρώτο μας μέλημα να καταλάβουν γονείς και μαθητές, τα παιδιά μας, ότι οι χρυσαυγίτες δεν είναι μάγκες … είναι απόγονοι των ναζιστών – φασιστών.

Δεν έχουν καμία δουλειά μέσα στα σχολεία και τις γειτονιές μας. Τους αποκαλύπτουμε με κάθε αφορμή.

Αναπτύσσουμε σε κάθε σχολείο, σε κάθε γειτονιά και χώρο δουλειάς, πραγματική αλληλεγγύη.

Δυναμώνουμε το κίνημα που δεν συμβιβάζεται με τα ψίχουλα – απαιτούμε τη ζωή που έχουμε δικαίωμα και ανάγκη.

 

Αυτοί που τότε στήριξαν τους Ναζί δεν ήξεραν …

Σήμερα, δεν δικαιολογείται κανείς μας να ισχυρίζεται ότι δε γνωρίζει …

από εμάς εξαρτάται αν θα επιτρέψουμε, η ιστορία να επαναληφθεί…

Λίγα λόγια για το έργο:

Το έργο γράφτηκε για πρώτη φορά σαν μονόπρακτο δράμα, λίγο μετά τις πύρινες μέρες του Δεκέμβρη του’44, στα Τρίκαλα.

Αρχικός τίτλος του: Η Αθήνα στ’ άρματα. Έτσι ανέβηκε για πρώτη φορά στην Κοζάνη, στις 9 του Φλεβάρη 1945.

Μέσα στο 1945 ο Ρίτσος ξαναδουλεύει το κείμενο και του δίνει τη μορφή τρίπρακτου δράματος με τίτλο Μάνα. Αλλά το έργο δεν έβρισκε πια σκηνή μέσα στη μαυρίλα και τη σκοτεινιά που ακολούθησε μετά τη σύγκρουση του Δεκέμβρη, όπου οι δυνάμεις του ιμπεριαλισμού και της αντίδρασης προχωρούσαν πυρετικά στην προετοιμασία του Εμφύλιου πολέμου.

Ύστερα ήρθαν και στη ζωή του ποιητή τα εφιαλτικά χρόνια του διωγμού του: Λήμνος, Μακρόνησος, Αϊ-Στράτης…

Αργότερα, το 1958, ολόκληρο το έργο στην τελική του μορφή και με τον οριστικό τίτλο του «Πέρα απ’ τον ίσκιο των κυπαρισσιών», εκδίδεται για πρώτη φορά στο εξωτερικό.

Τούτη η νέα έκδοση εκδόθηκε από τη Σύγχρονη Εποχή και είναι αφιερωμένη στα 100 χρόνια από τη γέννηση του ποιητή της Ρωμιοσύνης.

Όπως τονίζεται και στον πρόλογο  της έκδοσης του 1982:

«Στο Πέρα απ’ τον ίσκιο των κυπαρισσιών  ο Ρίτσος σμιλεύει με την τέχνη του τη μορφή του κομμουνιστή – λαϊκού αγωνιστή, που στάθηκε πρότυπο παλικαριάς και αυτοθυσίας, αλλά και πρότυπο ανθρωπιάς. Στο ηθικό ανάστημα αυτού του λαϊκού αγωνιστή θα βρει ο αναγνώστης κι ο θεατής τα αληθινά μέτρα του ανθρώπου.»