Δύσκολο το έργο να αποχαιρετάς, έστω και πρόσκαιρα το Δάσκαλό σου, έναν μοναδικό άνθρωπο, με πολυσχιδή προσωπικότητα, εντιμότητα, ανιδιοτελή προσφορά, επιστημοσύνη, μοναδική ρητορική ικανότητα, ανθρωπιά, όπως ο Τάσσος Νεράντζης.
«Παντί πράγματι εστί καιρός και κρίσις», γράφει ο Εκκλησιαστής. Ήρθε η ώρα, λοιπόν, της δικής σου κρίσης, κ. Τάσσο, όπως πάντοτε σε αποκαλούσα.
Εσύ, όμως, δεν έχεις ανάγκη των γνωστών υπερβολών, που συνηθίζονται στους επικήδειους. Δεν χρειάζεσαι να σου αποδώσουμε ιδιότητες, που δεν είχες, ούτε να σου απονεμηθούν έπαινοι, που δεν σου ανήκουν. Το δόγμα «ο αποθανών δεδικαίωτε» δεν σου χρειάζεται.
Θ’ ανασύρουμε, απλώς, μερικά γνωστά σημεία από την προσωπικότητα και τον βίο σου, πέρα από τη συνήθη βιογραφία της πορείας σου, στην οποία αναφέρθηκαν οι προλαλήσαντες, όπως τα ζήσαμε τόσο εγώ, όσο και οι υπόλοιποι συνεργάτες σου στο δικηγορικό και πολιτικό σου γραφείο. Η Μελίνα, ο Στέφανος, ο Δημήτρης, ο Γιώργος, ο Κώστας, ο Πέτρος, η Αμαλία, ο Πάνος, η Τζίνα και πόσοι άλλοι, που διαχρονικά είχαμε την τύχη και την τιμή να συνεργαστούμε μαζί σου. Αλλά και αυτοί που έφυγαν πριν από σένα, ο Γιάννης Γουναρίδης, ο Γιώργος ο Τζιτζικώστας, ο Θανάσης ο Λιάκος, ο Κώστας ο Κερεστετζής, ο Λεωνίδας ο Μακρυγιάννης, ο Κώστας ο Νεραντζόγλου, ο Δημήτρης ο Σιούφας και πόσοι άλλοι με τους οποίους θα βρεθείς πάλι, όπως έλεγες. Αλλά πάνω απ’ όλους και απ’ όλα θα συναντήσεις την αγαπημένη σου μητέρα Βάσω και τον πατέρα σου Δημήτριο, που έχασες τόσο νωρίς.
Όσο, όμως και αν η συγκίνηση στομώνει την όψη και θολώνει την κόψη των γεγονότων, κανείς δεν μπορεί ν’ αρνηθεί, ότι:
• Υπήρξες ικανότατος και διαπρεπής δικηγόρος, και διακρίθηκες για τη δεινή ρητορική σου ικανότητα.
• Υπήρξες ο πρώτος και μόνος Υπουργός (μέχρι σήμερα) από τη Β’ Πειραιά, ενώ για 11 χρόνια εκλεγόσουν πρώτος και μόνος βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, της οποίας ήσουν ιδρυτικό μέλος.
• Παρέδωσες μαθήματα σύνεσης και αξιοπρέπειας και ως ενεργός και ως σκιώδης βουλευτής. Έκλεισες διαρκώς κι ερμητικά την πύλη στο ψεύδος, που είχε κατακυριεύσει άλλους. Αποστράφηκες με βδελυγμία την δημαγωγία. Απέκρουσες την γελοιότητα. Άφησες άλλους ν’ ασχοληθούν με όλ’ αυτά.
• Διέθετες ένα πρωτοφανές κύρος. Δεν υπήρχε πόρτα, που να μην ξεκλείδωνες, υπηρεσιακός παράγοντας, που να σου αντιστεκόταν, πολιτικός προϊστάμενος, που ν’ αδιαφορούσε στα αιτήματα και τις εκκλήσεις σου, για τους ανθρώπους της περιφέρειάς σου, αλλά και για όποιον άλλον σου ζητούσε την βοήθειά σου.
• Διέθετες πρόνοια και πολιτική ωριμότητα. Προέβλεπες τις εξελίξεις, προέβαλλες τα ισχυρά σου σημεία, συγκάλυπτες τις αδυναμίες σου. Έβλεπες μακρύτερα, από τα συνήθη όρια της οράσεως.
• Διέθετες αρχοντιά. Ο αρχοντικός άνθρωπος είναι εξ ορισμού ευπατρίδης. Η εντιμότητά του δεν περιορίζεται, ακόμη κι αν του είναι βλαπτική. Έχει περίσσευμα ψυχής. Η ελληνική πολιτική και κοινωνική ζωή διαθέτει πολλούς ισχυρούς. Σπανίζει, όμως, η αρχοντιά. Γι’ αυτό και το κενό είναι μεγαλύτερο με το θάνατό σου. Έφτασες στην κορυφή χωρίς να φθείρεις και χωρίς να φθαρείς.
Τάσσο Νεράντζη,
Προβληματιζόμουν, πάντοτε, πάνω στο ποια άραγε είναι εκείνα τα μέλη, που στοιχειοθετούν την προσωπικότητα του ανθρώπου, αρτιώνουν το κύρος του, ικριώνουν σε λαμπρή θέση την κορνίζα της ύπαρξής του, τον δικαιώνουν.
Κατέληξα πως είναι:
Η επαφή με το μέτρο.Η συνοδοιπορία με την αλήθεια.Η αγάπη και φιλότητα.Η πίστη και εμμονή του σε ακατάλυτες ηθικές αξίες.Η αγωνία του για τη ρευστότητα όλων αυτών.
Εσύ τα είχες όλα αυτά. Γι’ αυτό και η απώλειά σου, η τόσο αδόκητη και πρόωρη, αφήνει σε όλους μας ένα τεράστιο και δυσαναπλήρωτο κενό.
Δάσκαλε Τάσσο Νεράντζη,
«Οι ζευγάδες φεύγουν. Η σπορά μένει και φουντώνει και καρπίζει». Όλοι εμείς, αλλά κι εγώ προσωπικά, που μαθήτευσα δίπλα σου στην Δικηγορία και την Πολιτική, όλοι εμείς, που είχαμε την τύχη να γίνουμε κοινωνοί της γνώσης σου, του ανεξάντλητου χιούμορ σου, της ευστροφίας σου, της αγάπης σου για τον τόπο σου, για την αλησμόνητη Μικρασία, για την Πατρίδα μας, για το συνάνθρωπο σ’ ευχαριστούμε και δεσμευόμαστε να συνεχίσουμε την βίωσή σου.
Όπως ακούσαμε λίγο νωρίτερα, από τα Νεκρώσιμα Ιδιόμελα του Μοναχού Ιωάννη του Δαμασκηνού, «Ποιὰ ἀπόλαυση τῆς ζωῆς βρίσκεται ἀμέτοχη λύπης; Ποιὰ δόξα γήινη μένει σταθερὴ καὶ ἀμετάθετη; Ὅλα εἶναι ἀσθενέστερα ἀπὸ τὴν σκιὰ καὶ ἀπατηλότερα ἀπὸ τὸ ὄνειρο, μία στιγμὴ καὶ ὅλα τὰ διαδέχεται ὁ θάνατος. Ἀλλὰ ἀνάπαυσε Χριστὲ στὸ φῶς τοῦ προσώπου Σου καὶ στὴ γλυκύτητα τῆς ὀμορφιᾶς Σου αὐτὸν ποὺ ἐξέλεξες σήμερα ὡς φιλάνθρωπος.»
Ας σε συντροφεύει ο μακαρισμός της Εκκλησίας,
«Μακάριοι οι αποθνήσκοντες εν Κυρίω. Τα γαρ έργα αυτών ακολουθήσουσι αυτούς»
Ας σε αναπαύσει ο Κύριος, Τάσσο Νεράντζη. Καλή Αντάμωση
Ο Ανδρέας Παλευρατζής ήταν υποψήφιος βουλευτής Β΄ Πειραιά και διετέλεσε διευθυντής του πολιτικού γραφείου του Υφυπουργού Μεταφορών και Επικοινωνιών και μετέπειτα Ανάπτυξης, Τάσσου Νεράντζη.